Çelik İşleme Yöntemleri Nelerdir?

Bu yazımızda ülkemizde de sıklıkla kullanılan çelik işleme yöntemleri hakkında bilgi vereceğiz.

1.Kaynaklama, iki veya daha fazla malzemenin, genellikle metal veya plastik, ısı ve/veya basınç kullanarak birleştirildiği (kaynaştırıldığı) bir imalat yöntemidir. Bu işlemde, genellikle çalışma parçalarının kaynak yapılacak kısmı eritilir ve bu kısma dolgu malzemesi eklenir, daha sonra ek yeri soğutularak sertleşmesi sağlanır. Bazı hallerde ısı ile birleştirme işlemi basınç altında da yapılabilir.

Kaynaklama Yöntemleri

Kaynaklama işlemi, kullanılan ısı ve basınç kaynağına göre farklı yöntemlere ayrılabilir. En yaygın kaynak yöntemleri şunlardır:

Elektrik Ark Kaynağı (EAK): Bu yöntemde, elektrik arkı adı verilen yoğun bir ısı kaynağı, iki metal parçayı eritmek için kullanılır. EAK, en yaygın ve çok yönlü kaynak yöntemlerinden biridir. Çeşitli metal türleri ve kalınlıkları için kullanılabilir.

Gaz Altında Kaynak (GA Kaynağı): Bu yöntemde, metal parçaları eritmek için bir gaz brülörü kullanılır. Gaz kaynağı, ince metal parçaları birleştirmek için kullanılır ve genellikle boru hatları ve diğer tesisatlarda kullanılır.

Toz Altında Kaynak (TA Kaynağı): Bu yöntemde, metal parçaları eritmek için bir elektrik arkı ve inert toz karışımı kullanılır. TA kaynağı, yüksek kaliteli ve sağlam kaynaklar oluşturmak için kullanılır ve genellikle boru hatları, gemi inşaatı ve nükleer enerji gibi kritik uygulamalarda kullanılır.

Direnç Kaynağı: Bu yöntemde, elektrik akımı metal parçaları ısıtmak ve eritmek için kullanılır. Direnç kaynağı, genellikle otomotiv ve elektronik endüstrisinde ince metal sacları birleştirmek için kullanılır.

Lazer Kaynağı: Bu yöntemde, metal parçaları eritmek için yüksek yoğunluklu bir lazer ışını kullanılır. Lazer kaynağı, hassas ve dar dikişler oluşturmak için kullanılır ve genellikle havacılık ve uzay endüstrisinde kullanılır.

Elektron Demeti Kaynağı: Bu yöntemde, metal parçaları eritmek için yüksek enerjili bir elektron demeti kullanılır. Elektron demeti kaynağı, derin ve dar dikişler oluşturmak için kullanılır ve genellikle nükleer enerji ve uzay araştırmaları gibi kritik uygulamalarda kullanılır.

2.CNC, Computer Numerical Control (Bilgisayar Sayısal Kontrol) kelimelerinin kısaltmasıdır. Bu, bilgisayar aracılığıyla takım tezgahlarını kontrol etme işlemidir. CNC tezgahlarında, işlenecek parçanın geometrisi ve diğer üretim parametreleri bir bilgisayara önceden yüklenir. Bilgisayar, bu bilgileri kullanarak takım tezgahının hareketlerini kontrol eder ve hassas ve tekrarlanabilir parçalar üretir.

CNC teknolojisi, imalat sektöründe devrim yaratarak birçok avantaja sahip geleneksel imalat yöntemlerine kıyasla önemli faydalar sunar:

Avantajlar:

• Artan Hassasiyet ve Tekrarlanabilirlik: CNC tezgahları, insan hatası riskini en aza indirerek son derece hassas ve tekrarlanabilir parçalar üretebilir.
• Artırılmış Verimlilik: CNC tezgahları, manuel tezgahlara kıyasla çok daha hızlı ve tutarlı bir şekilde çalışabilir, bu da üretim süresini ve maliyetlerini önemli ölçüde azaltır.
• Karmaşık Tasarımların Üretimi: CNC tezgahları, geleneksel yöntemlerle üretmek zor veya imkansız olan karmaşık geometrilere sahip parçalar üretebilir.
• Daha Az Atık: CNC tezgahları, geleneksel yöntemlere kıyasla daha az malzeme atığı üretir, bu da çevresel açıdan daha dost bir üretim süreci sağlar.
• Daha Güvenli Çalışma Ortamı: CNC tezgahları, manuel tezgahlara kıyasla daha güvenli bir çalışma ortamı sağlayarak iş kazalarını ve yaralanmaları azaltır.

3.Torna, metal, ahşap veya plastik gibi malzemeleri döndürerek şekillendirmek için kullanılan bir imalat makinesidir. Tornalama işleminde, iş parçası kendi ekseni etrafında dönerken, kesici takım doğrusal hareket ederek iş parçasını şekillendirir. Tornalar, silindirik parçaların üretiminde yaygın olarak kullanılır ve metal işleme, otomotiv, havacılık ve imalat sektörlerinde önemli bir rol oynar.

Tornanın temel bileşenleri şunlardır:

• Mil: İş parçasının takıldığı ve döndüğü ana eksendir.
• Ana Ayna: Milin ucunda bulunur ve iş parçasını mil üzerine sabitler.
• Sırt Desteği: Kesici takıma destek sağlar ve titreşimi azaltır.
• Yatak: Tornanın ana gövdesidir ve tüm diğer bileşenleri taşır.
• Araba: Kesici takımın yatay ve dikey eksende hareket etmesini sağlar.
• Kesici Takım: İş parçasını kesen alettir.

4.Abkant büküm, sac metal levhaları veya plakaları belirli bir açıya bükerek istenilen şekle getirmek için kullanılan bir metal şekillendirme yöntemidir. Bu işlem, genellikle abkant pres adı verilen özel bir makine kullanılarak gerçekleştirilir. Abkant preslerde, sac metal levha üst kalıp ve alt kalıp arasında sıkıştırılarak bükülür.

Abkant büküm, birçok endüstride yaygın olarak kullanılan bir üretim yöntemidir. Özellikle beyaz eşya, otomotiv, havacılık, inşaat ve makine imalatı gibi sektörlerde sıklıkla kullanılır.

5.Tel erozyon, iletken bir metalin, ileri geri hareket eden ince bir telden geçen elektrik akımıyla aşındırılması yoluyla istenilen şekle getirilmesi işlemidir. Bu işlem, geleneksel talaş kaldırma yöntemleri ile işlenmesi zor veya imkansız olan sert ve karmaşık geometrilere sahip parçaların üretiminde kullanılır.

Tel erozyonun çalışma prensibi:

1. Elektrot ve iş parçası: Tel, elektrot görevi görür ve iş parçasına bir izolasyon malzemesi ile temas halindedir.
2. Elektrik akımı: Telden iş parçasına elektrik akımı geçirilir.
3. Erozyon: Elektrik akımı, tel ve iş parçası arasında küçük kıvılcımlar oluşturarak metalin aşınmasına neden olur.
4. CNC kontrolü: İşlem, bilgisayarlı sayısal kontrol (CNC) sistemi ile hassas bir şekilde kontrol edilir.

6.Derin çekme, sac metal bir levhayı veya plakayı, bir kalıp kullanarak istenilen şekle bükerek ve çekerek şekillendirme işlemidir. Bu işlemde, sac metal levha kalıba yerleştirilir ve bir zımba tarafından aşağı doğru bastırılırken aynı zamanda kalıp duvarlarına doğru çekilir. Bu işlem sonucunda sac metal levha, kalıbın şeklini alır.

Derin çekme, birçok farklı endüstride yaygın olarak kullanılan bir üretim yöntemidir. Özellikle otomotiv, havacılık, elektronik, beyaz eşya ve ambalaj gibi sektörlerde sıklıkla kullanılır.

Derin Çekmenin Avantajları:

• Karmaşık şekillerin üretimi: Derin çekme, geleneksel yöntemlerle üretmek zor veya imkansız olan karmaşık geometrilere sahip parçaların üretiminde kullanılabilir.
• Az malzeme israfı: Derin çekme işleminde sac metal levhanın büyük bir kısmı kullanılabilir, bu da malzeme israfını en aza indirir.
• Güçlü ve sağlam parçalar: Derin çekme ile üretilen parçalar, kaynaklı parçalara kıyasla daha güçlü ve sağlamdır.
• Düşük maliyet: Derin çekme, bazı durumlarda geleneksel yöntemlere kıyasla daha düşük maliyetli bir üretim yöntemidir.

Derin Çekmenin Dezavantajları:

• İnce sac metal levhaların kullanımı: Derin çekme işleminde genellikle ince sac metal levhalar kullanılır.
• Karmaşık kalıplar: Derin çekme işleminde kullanılan kalıplar karmaşık ve pahalı olabilir.
• Yavaş işleme süresi: Derin çekme işlemi, bazı durumlarda geleneksel yöntemlere kıyasla daha yavaş olabilir.

Derin Çekme Çeşitleri:

• Tek kademeli derin çekme: Sac metal levha tek bir işlemde istenilen şekle çekilir.
• Çok kademeli derin çekme: Sac metal levha birden fazla işlemde istenilen şekle çekilir.
• Geri çekme: Sac metal levha kalıba ters yönde çekilir.

7. Stamping

Stamping, metal sac levhaları veya plakaları presleme veya darbe yoluyla istenilen şekle getirmek için kullanılan bir metal şekillendirme yöntemidir. Bu işlemde, sac metal levha bir kalıba yerleştirilir ve bir pres tarafından bastırılır veya darbe vurulur. Bu işlem sonucunda sac metal levha, kalıbın şeklini alır.

Stamping, birçok farklı endüstride yaygın olarak kullanılan bir üretim yöntemidir. Özellikle otomotiv, havacılık, elektronik, beyaz eşya ve ambalaj gibi sektörlerde sıklıkla kullanılır.

Stampingin Avantajları:

• Hızlı ve verimli üretim: Stamping, sac metal levhaları hızlı ve kolay bir şekilde şekillendirmek için kullanılabilir, bu da seri üretime uygun bir yöntemdir.
• Düşük maliyet: Stamping, bazı durumlarda geleneksel yöntemlere kıyasla daha düşük maliyetli bir üretim yöntemidir.
• Karmaşık şekillerin üretimi: Stamping, geleneksel yöntemlerle üretmek zor veya imkansız olan karmaşık geometrilere sahip parçaların üretiminde kullanılabilir.
• Az malzeme israfı: Stamping işleminde sac metal levhanın büyük bir kısmı kullanılabilir, bu da malzeme israfını en aza indirir.
• Güçlü ve sağlam parçalar: Stamping ile üretilen parçalar, kaynaklı parçalara kıyasla daha güçlü ve sağlamdır.

Stampingin Dezavantajları:

• Kalıp maliyeti: Stamping işleminde kullanılan kalıplar pahalı olabilir.
• İnce sac metal levhaların kullanımı: Stamping işleminde genellikle ince sac metal levhalar kullanılır.
• Yüksek tonajlı preslerin kullanımı: Stamping işleminde yüksek tonajlı presler kullanılır.

Stamping Çeşitleri:

• Kesme: Sac metal levha istenilen şekle kesilir.
• Bükme: Sac metal levha istenilen açıya bükülür.
• Delme: Sac metal levhada delikler açılır.
• Kabartma: Sac metal levhada kabartmalar oluşturulur.
• Derin çekme: Sac metal levha kalıba çekilerek istenilen şekle getirilir.

Stamping Uygulamaları:

• Otomotiv parçaları: Araba gövdeleri, kaputlar, tamponlar ve diğer otomotiv parçaları stamping ile üretilir.
• Havacılık parçaları: Uçak kanatları, gövdeleri ve diğer havacılık parçaları stamping ile üretilir.
• Elektronik cihazlar: Bilgisayar kasaları, cep telefonu gövdeleri ve diğer elektronik cihaz parçaları stamping ile üretilir.
• Beyaz eşya parçaları: Buzdolapları, çamaşır makineleri ve fırınlar gibi beyaz eşyaların gövdeleri stamping ile üretilir.
• Ambalajlar: Konserve kutuları, şişe kapakları ve diğer ambalajlar stamping ile üretilir.

Mekanik presler: En yaygın kullanılan pres türüdür. Motorlu bir krank milinin dönüş hareketini doğrusal bir harekete dönüştürerek sac metal levha üzerine basınç uygular.

Hidrolik presler: Hidrolik yağ kullanarak sac metal levha üzerine basınç uygular. Mekanik preslere kıyasla daha hassas ve kontrol edilebilir bir işlem sağlar.

Servo motorlu presler: Servo motorlar tarafından kontrol edilen preslerdir. Mekanik ve hidrolik preslere kıyasla daha hassas ve esnek bir işlem sağlar.

Ferineks Çelik, Kocaeli, İzmir, Manisa ve Gebze bölgelerinde çelik, sac hizmetlerinde öncülük etmektedir. Daha fazla bilgi için bizimle iletişime geçebilirsiniz.